Sharpe oranı, ABD’li ünlü ekonomist William Forsyth Sharpe tarafından geliştirilmiştir. 1990 yılında Nobel ekonomi ödülüne layık görülen Forsyth Sharpe, ‘sharpe’ oranının yanı sıra, opsiyonların değerlendirilmesinde tercih edilen iki terimli opsiyon metodunun da oluşturulmasına katkıda bulunmuştur.  Sharpe oranı, yatırımcıların gerçekleştirmek istediği yatırımların, bu riske değer olup olmadığını tespit etmek amacıyla kullanılır. Yatırımcıların, piyasa uzmanlarının ve ekonomistlerin yatırımlarının olası getirilerini (Return on Investment - ROI) değerlendirmeleri ve hesaplamaları için kullanılan bir orandır. Herhangi bir yatırımın, hazine bonoları benzeri risk barındırmayan yatırımların getiri ölçülerine ve oranlarına kıyasen ne derecede iyi bir performans gösterebileceği, sharpe oranı ile ifade edilir.

Sharpe oranı, risk içermeyen yatırımların getirilerinin oranı doğrultusunda bir yatırımın risk primini ölçebilir. Fazla getiri veya risk primi, yatırım getirisinden risksiz oranın eksiltilmesi ile ortaya çıkar. Sharpe oranı risklere göre tasarlanmış performansları ölçme amacı ile kullanılan ve sık tercih edilen bir araçtır.

Sharpe oranlarının da birtakım sınırlamaları bulunur. Bu sınırlamaların ilki, yatırım getirilerinin normal dağıldığını kabul eder. Fakat şartlar her zaman bu parametreye uygun olmayabilir. Sharpe oranı ile ilgili bir başka sınırlama ise bu oranın herhangi bir yatırımın aşağı yönde ilerleyen riskleri hesaba dahil etmemesidir. Fakat bu gibi kısıtlara rağmen sharpe oranı, bir yatırımın risk bağlamında performansını hesaplamak için en faydalı araçlardan birisidir.

Sharpe oranı piyasa uzmanları ve yatırımcılar tarafından yatırımın bu riskleri göze almaya değip değmediğini hesaplamak amacıyla kullanılır. Teknik anlamda sharpe oranı, belli bir finansal aracın sapma birimleri başına risksiz oranının ötesine geçen bir yatırımın ortalama getirisi olarak ölçülür. Bu sebeple iki farklı finansal varlık sharpe oranı ile kıyaslanırsa çok daha yüksek bir sharpe oranına sahip olan finansal varlık daha iyi ve yatırıma değer olarak kabul edilir.

İyi Bir Sharpe Oranı Kaç Olmalıdır?

Finans piyasalarında bir varlığın 1.0 olarak ortaya çıkan sharpe oranı, uzmanlar tarafından genel olarak iyi bir oran olarak değerlendirilir. Bunun sebebi söz konusu finansal varlığın sahip olduğu oynaklıktan daha iyi bir performansa sahip olduğunu belirtir. Bununla beraber, yatırımcı ve uzmanlar genellikle portföylerin sharpe oranını diğer emsaller ile kıyaslar.

Sharpe oranı, ne kadar yüksek olursa, yatırım ya da ticaret stratejisini de bu değer o kadar ilgi çekici kılar. Bunun yanı sıra, Ponzi olarak isimlendirilen şemalar bile yüksek birer sharpe oranı sunabilir. Fakat Ponzi şemalarında veri girişleri yanlıştır. Bu durumda getiriler, gerçekte olan getirileri ifade etmez. Sharpe oranını doğru ve uygun bir şekilde kullanmak oldukça önemlidir.

Çok sayıda banka ve büyük fon yöneticileri, portföylerinin performanslarını ölçmek amacıyla başka finansal araçlarla birlikte sharpe oranını kullanır. Sharpe oranı, borsalar benzeri piyasalarda uygulanır. Sharpe oranının negatif değerleri pratik anlamla kullanışlı sayılmazlar. Bunun sebebi ise volatilitenin veya oynaklığın oldukça yüksek olması durumları ya da getirilerin sürekli arttığı senaryolarda hesaplama sonuçlarının sıfıra yaklaşabilmesidir.

Sharpe Oranı Nasıl Hesaplanır?

Sharpe oranı, risk içermeyen getiri oranının yatırımın getirisinden çıkarılması ve sonrasında bu sayının yatırım getirilerinin standart sapmasına bölünmesi ile hesap edilir.

Örnek; Bir yatırımcı, bir yıl boyunca bir hisse senedi fonuna yatırım yapmıştır. Fonun yıllık getirisi %12 ve risksiz faiz oranı %3'dür. Ayrıca, fonun yıllık standart sapması da %8'dir.

Getiri-risk farkını hesaplayın:

Getiri-risk farkı = Fon getirisi - Risksiz faiz oranı

Getiri-risk farkı = 12% - 3% = 9%

Standart sapmayı risksiz faiz oranına bölün:

Sharpe oranı = Getiri-risk farkı / Standart sapma

Sharpe oranı = 9% / 8% = 1.125

Bu durumda, yatırımcının yıl boyunca bu hisse senedi fonuna yaptığı her bir birimlik risk için 1.125 birimlik fazladan getiri elde ettiği söylenebilir.

Sharpe Oranı ve Sortino Ratio (Sortino Oranı) Arasındaki Fark Nedir?

Sortino oranı, sharpe oranı ile benzerlik gösterir. Fakat ikisi arasında en önemli farklardan birisi sortino oranının söz konusu yatırımın, aşağı yönlü riskini de hesaba katmasıdır. Sortino oranı risksiz getiri oranlarının yatırımların getirilerinden çıkarılması ve sonrasında bu sayıların yatırımın aşağı yönlü getirilerinin standart sapmasına bölünmesiyle ortaya çıkar. Sharpe oranı, nispeten daha yüksek getiri ve daha yüksek risk içeren yatırımları değerlendirmek adına riske bağlı olarak belirlenmiş getiri için daha iyi bir ölçüdür.

Sharpe Oranı Ne Şekilde Yorumlanır?

Sharpe oranları yoruma açık değerlerdir. Sharpe oranları ne seviyede yüksek ise, söz konusu yatırımların riske oranla yatırım getirisi o seviyede iyidir. Değerlerin genellikle kabul edilen yorumları şunlardır:

• Kabul Edilebilir: 1’den yüksek oranlar
• Çok İyi: 2’den yüksek oranlar
• Mükemmel: 3 ya da daha yüksek oranlar
• Yetersiz: 1’in altında olan oranlar

Negatif bir sharpe oranı, risksiz oranın, yatırımın getirisinden daha yüksek olduğu ya da yatırımın getirisinin negatif durumda olması beklendiğini ifade eder. Sharpe oranı, yatırımcıların ve uzmanların sıklıkla kullandığı önemli bir araçtır.